शेअर बाजार आर्थिक मध्यस्थ -Stock Market Financial Intermediaries

मित्रांनो,
आज आपला विषय आहे शेअर बाजार आर्थिक मध्यस्थ आणि आजच्या विषयात आपण जाणून घेणार आहोत –
आर्थिक मध्यस्थ म्हणजे काय?
आर्थिक मध्यस्थांची कार्ये काय आहेत?
शेअर बाजारात आर्थिक मध्यस्थांची भूमिका काय असते?

तुमच्याही मनात आर्थिक मध्यस्थांशी संबंधित असे काही प्रश्न असतील, तर हा लेख पूर्णपणे पहा,
कारण आज मी तुमच्याशी याबद्दल बोलणार आहे,

आर्थिक मध्यस्थ म्हणजे काय?

आर्थिक
मध्यस्थांचा हिंदी अर्थ असा आहे – फिनिक मध्यस्थ, आर्थिक मध्यस्थांचा अर्थ
असा आहे की ज्या संस्था शेअर बाजार चांगल्या प्रकारे चालवण्यास मदत करतात
आणि शेअर बाजारातील सहभागी शेअर खरेदी-विक्री, स्टॉक डिलिव्हरी, आणि ते
कठीण काम देखील करतात. कर्ज देणे खूप सोपे आहे, जसे – बँका, स्टॉक ब्रोकर
आणि इतर.

दुसऱ्या
शब्दांत सांगायचे तर, आर्थिक मध्यस्थ ही शेअर बाजाराच्या चित्रामागे काम
करणाऱ्या महत्त्वाच्या संस्था आहेत, ज्यांच्या मदतीने शेअर बाजारात स्टॉकची
खरेदी-विक्री करणे खूप सोपे होते.

आज आपण येथे शेअर बाजारातील चार वेगवेगळ्या आर्थिक मध्यस्थांबद्दल बोलणार आहोत,

बँक बँक – आर्थिक मध्यस्थ

शेअर बाजारात बँकेची भूमिका खूप महत्त्वाची असते, बँकेच्या मदतीनेच शेअर बाजारात आपले पैशाचे व्यवहार अतिशय सोपे आणि सुरक्षित होतात.

बँकिंग
सुविधा – जसे – इंटरनेट बँकिंग, NEFT, RTGS, IMPS च्या मदतीने आम्ही
आमच्या ट्रेडिंग खात्यात पैसे ट्रान्सफर करू शकतो आणि स्टॉक खरेदी करू शकतो
आणि जेव्हा आम्ही स्टॉकची विक्री करतो, तेव्हा विकलेल्या स्टॉकचे पैसे
आमच्या ट्रेडिंग खात्यात ट्रान्सफर केले जातात. जमा केले जाते, जे नंतर
आम्ही आमच्या सोयीनुसार आमच्या बँकेत हस्तांतरित करू शकतो,

इथे लक्षात घेण्याजोगा मुद्दा असा की-

1. तुम्ही ट्रेडिंग खात्यात फक्त खाते उघडण्याच्या वेळी निर्दिष्ट केलेल्या बँकेसोबत व्यवहार करू शकता, म्हणजेच लिंक केलेल्या बँकेशी.
2. ट्रेडिंग खाते एका वेळी फक्त एकाच बँक खात्याशी जोडले जाऊ शकते,
3. तुम्हाला
   तुमच्या ट्रेडिंग खात्यामध्ये आधीपासून लिंक केलेल्या बँकेऐवजी इतर
   कोणत्याही खात्यातून निधी हस्तांतरित करायचे असल्यास किंवा प्राप्त करायचे
   असल्यास, तुम्हाला तुमच्या शेअर ब्रोकरला तुमच्या ट्रेडिंग खात्यातील लिंक
   केलेली बँक बदलण्याची लेखी विनंती करावी लागेल.

स्टॉक ब्रोकर – स्टॉक ब्रोकर – आर्थिक मध्यस्थ

स्टॉक
ब्रोकरच्या माध्यमातून आपण शेअर बाजारात कोणताही व्यवहार करू शकतो,
कोणत्याही शेअरच्या खरेदी-विक्रीच्या बाबतीत स्टॉक ब्रोकरची भूमिका खूप
महत्त्वाची ठरते.

स्टॉक
ब्रोकर म्हणजे काय, ते कसे काम करते, आणि कोणत्या सुविधा पुरवते याबद्दल
आम्ही आधी बोललो आहोत, तुम्ही खाली दिलेली लिंक उघडून ते वाचू शकता

डिपॉझिटरी आणि डिपॉझिटरी सहभागी

डिपॉझिटरी
आणि डिपॉझिटरी पार्टिसिपंट (डीपी) ही अशी संस्था आहेत, जे त्यांच्याकडे
डिजिटल स्वरूपात स्टॉक ठेवतात, खरेदी केलेल्या स्टॉक किंवा शेअरच्या
खरेदीदाराच्या नावावर,

आणि जेव्हा खरेदीदार ते शेअर्स विकतो तेव्हा ते शेअर्स खरेदीदाराच्या खात्यातून विक्रेत्याच्या खात्यात जमा होतात,

आम्हाला या गोष्टी पाहायला मिळत नाहीत, ही पडद्यामागची कामे आहेत, ज्याच्या मदतीने आम्ही आमचे शेअर्स सहज खरेदी आणि विक्री करू शकतो,

 

स्टॉक
किंवा शेअर हे एखाद्या कंपनीतील आपल्या स्टेकचे प्रमाणपत्र कागद आहे, जे
एखाद्या मालमत्तेच्या पेपरसारखे असते, ज्याप्रमाणे मालमत्तेचा मालक हा कागद
ज्याच्या नावावर आहे तोच मानला जातो, त्याचप्रमाणे एखाद्या व्यक्तीचे
डीमॅट शेअर्स जमा केले जातात. ACCOUNT मध्ये, हे दर्शविते की त्या शेअर्सचा
मालक ती व्यक्ती आहे ज्याच्या खात्यात शेअर्स जमा केले जातात,

1996
नंतर, भारतातील शेअर्स फक्त डिजिटल फॉर्ममध्ये म्हणजेच डीमॅट खात्यात
ठेवता येतात आणि दोन कंपन्या या प्रकारचे डीमॅट खाते प्रदान करतात, ज्यांना
डिपॉझिटरी म्हणतात,

1. NSDL – (नॅशनल सिक्युरिटीज डिपॉझिटरी लिमिटेड (NSDL)
2. सीडीएसएल – सेंट्रल डिपॉझिटरी सर्व्हिसेस (इंडिया) लिमिटेड

ज्या
प्रकारे आपण शेअर बाजारातून थेट शेअर्स खरेदी करत नाही, त्याप्रमाणे शेअर
बाजारातून शेअर्स खरेदी करण्यासाठी आपल्याला स्टॉक ब्रोकरकडे ट्रेडिंग खाते उघडावे लागते.

त्याचप्रमाणे
आम्ही डिपॉझिटरीजमध्ये थेट खाते उघडू शकत नाही, डीमॅट खाते उघडण्यासाठी
आम्हाला डिपॉझिटरीज पार्टिसिपंट (डीपी) सोबत आमचे डीमॅट खाते उघडावे लागेल,
जे आम्ही कोणत्याही स्टॉक ब्रोकरसोबत ट्रेडिंग खाते उघडतो तेव्हा उघडले
जाते.

NSCCL आणि ICCL – आर्थिक मध्यस्थ.

NSCCL
म्हणजेच नॅशनल सिक्युरिटी क्लिअरिंग कॉर्पोरेशन लिमिटेड आणि ICCL म्हणजेच
इंडियन क्लिअरिंग कॉर्पोरेशन या नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज आणि बॉम्बे स्टॉक
एक्सचेंजच्या पूर्णपणे दोन उपकंपन्या आहेत.

शेअर
बाजारात NSCCL आणि ICCL या दोन्ही संस्था पडद्यामागे काम करतात, आम्हाला
त्यांच्याबद्दल जास्त माहिती मिळवण्याची गरज नाही, NSCCL आणि ICCL बाबत
काही गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत –

1. या संस्था BUYERS आणि SELLERS च्या ऑर्डरशी जुळतात.
2. या
   संस्था खात्री करतात की शेअर्सचा विक्रेता शेअर्स विकतो आणि नंतर पैसे
   काढत नाही किंवा खरेदीदार काढून घेतलेले शेअर्स घेण्यापासून परावृत्त करतो,
   हे सुनिश्चित करते की कोणतेही डिफॉल्ट नाही.

आर्थिक मध्यस्थ म्हणजे काय? सारांश

जर
आपण आमचा मुद्दा सारांशित केला तर, वित्तीय मध्यस्थ म्हणजे अशा संस्था,
ज्यांच्या मदतीने शेअर बाजारात काम करणे खूप सोपे होते, आर्थिक मध्यस्थ
बहुतेक प्रकरणांमध्ये पडद्यामागे काम करतात,

मित्रांनो,
मला
आशा आहे की तुम्हाला आर्थिक मध्यस्थ म्हणजे काय हे समजले असेल? आर्थिक
मध्यस्थांचे काम काय आहे? शेअर बाजारात आर्थिक मध्यस्थांची भूमिका काय
असते?

---

जर तुम्हाला लेख आवडला असेल तर खाली कमेंट करायला विसरू नका
मित्रांनो, आज एवढंच, भेटू पुढच्या ARTICLE मध्ये, तोपर्यंत हसत राहा, शिकत राहा आणि कमवत राहा,