स्टॉक मार्केट चार्जेस एसटीटी- जीएसटी-डीपी- ब्रोकरेज म्हणजे काय?-What is stock market charges STT-GST-DP-brokerage
स्टॉक मार्केट चार्जेस- शेअर्स खरेदी आणि विक्रीवरील कर आणि शुल्क
मित्रांनो,
शेअर बाजारातील सर्व सौद्यांवर (खरेदी किंवा विक्री) काही शुल्क आकारले
जातात, ज्याला स्टॉक चार्जेस मार्केट म्हणता येईल, जो शेअर ब्रोकर कमिशन
आणि शेअर खरेदी विक्रीसाठी शेअरच्या किमतीसह भरला जाणारा कर आहे. असे
म्हणता येईल,
आज आपण शेअर बाजाराच्या या शुल्काबद्दल बोलणार आहोत,
शेअर बाजारात ट्रेडिंग प्रकार
सर्व प्रथम, हे समजून घ्या की शेअर बाजारात दोन प्रकारचे व्यवहार होतात,
- इंट्राडे ट्रेडिंग – त्याच दिवशी खरेदी करा, त्याच दिवशी विक्री करा
- पोझिशनल ट्रेडिंग (डिलिव्हरी बेस्ड ट्रेडिंग) – खरेदीच्या दुसऱ्या दिवशी किंवा त्यानंतर कोणत्याही वेळी विक्री,
शेअर बाजाराचा ट्रेडिंग विभाग
आणि शेअर मार्केटमध्ये ट्रेडिंगसाठी वेगवेगळे सेगमेंटही तयार झाले आहेत.
- इक्विटी सेगमेंट – ज्यामध्ये फक्त स्टॉकची खरेदी आणि विक्री केली जाते,
- डेरिव्हेटिव्ह सेगमेंट – ज्यामध्ये स्टॉक फ्युचर आणि स्टॉक ऑप्शन खरेदी आणि विक्री केली जाते,
- कमोडिटी सेगमेंट – ज्यामध्ये कमोडिटीज फ्युचर आणि कमोडिटी ऑप्शन खरेदी आणि विक्री केली जाते,
- चलने विभाग – ज्यामध्ये चलने भविष्यातील आणि चलने पर्याय खरेदी आणि विक्री केली जातात,
हे
चार शेअर बाजारातील मुख्य विभाग आहेत ज्यात लोक ट्रेडिंग करतात, मग ते
इंट्राडे ट्रेडिंग असो, किंवा पोझिशनल ट्रेडिंग, आता या वेगवेगळ्या
सेगमेंटमध्ये शुल्क वेगळे आहेत,
तुम्ही
कोणत्याही सेगमेंटमध्ये व्यापार करणार आहात, तुमच्या स्टॉक ब्रोकरला त्या
सेगमेंटमध्ये आकारले जाणारे शुल्क तपासा, जेणेकरून तुम्हाला तुमच्या डीलवर
आकारल्या जाणार्या सर्व शुल्कांची माहिती असेल.
शेअर बाजार शुल्क
येथे आपण शेअर बाजार शुल्काच्या त्या सामान्य शुल्कांबद्दल बोलू जे विशेषत: इक्विटी सेगमेंटमध्ये लागू होतात,
स्टॉक ब्रोकरेज म्हणजे काय?
स्टॉक
ब्रोकरेज हे आमचे स्टॉक ब्रोकर स्टॉक खरेदी किंवा विक्रीसाठी COMMISSION/
BROKERAGE च्या रूपात जे शुल्क घेतात, ते ब्रोकरेज किंवा ब्रोकरेज फी
म्हणून ओळखले जाते,
लक्षात
ठेवा, सर्व स्टॉक ब्रोकर्स तुम्हाला खाते उघडताना सांगतात की, ते
तुमच्याकडून स्टॉक मार्केटच्या वेगवेगळ्या सेगमेंट आणि स्टॉक मार्केट
ट्रेडिंग प्रकारात किती ब्रोकरेज घेतील,
STT म्हणजे काय?
STT चे पूर्ण रूप म्हणजे सिक्युरिटीज ट्रान्झॅक्शन टॅक्स
भारतातील कोणत्याही मान्यताप्राप्त स्टॉक एक्स्चेंजमधून सिक्युरिटीज व्यवहाराच्या वेळी (खरेदी किंवा विक्री) STT आकारला जातो,
STT केंद्र सरकारने ठरवले आहे, आणि तुम्ही खालील लिंकवरून किती टक्के शुल्क आकारले जाते याबद्दल अधिक माहिती देखील वाचू शकता
STT
संदर्भात एक विशेष मुद्दा लक्षात ठेवायचा आहे की STT फक्त INTRA DAY मध्ये
स्टॉक विकल्यावर आकारला जातो, जो सध्या विक्रीच्या बाजूने 0.025% आहे,
तर
डिलिव्हरी बेस्ड ट्रेडिंगमध्ये स्टॉक खरेदी आणि विक्री दोन्हीवर एसटीटी
आकारला जातो, जो सध्या खरेदी आणि विक्री दोन्ही बाजूला 0.1% आहे
स्टॅम्प ड्युटी म्हणजे काय?
स्टॅम्प
ड्यूटी हे राज्याद्वारे लादलेले कर शुल्क आहे, जे गुंतवणूकदाराच्या
स्वतःच्या पत्त्यावर राज्याने ठरवलेल्या दरानुसार आकारले जाते,
जर आपण महाराष्ट्राबद्दल बोललो तर EQUITY विभागातील स्टॅम्प ड्यूटी फी आहेत –
इंट्राडे – ०.००२% आणि डिलिव्हरी ट्रेडिंग – ०.०१%
तुम्ही तुमच्या ब्रोकरकडून तुमच्या राज्यातील स्टॅम्प ड्युटीचे दर जाणून घेऊ शकता,
ट्रान्झॅक्शन चार्जेस काय आहेत?
व्यवहार
शुल्क किंवा ज्याला टर्नओव्हर चार्जेस देखील म्हणतात, जे स्टॉक
एक्सचेंजद्वारे एक्सचेंज व्यवहार शुल्क + क्लिअरिंग शुल्काच्या रूपात
आकारले जाते,
सध्या इक्विटी सेगमेंटमध्ये खालील शुल्क आहेत –
NSE: खरेदी व्यापार आणि विक्री व्यापारावर प्रत्येकी 0.00325% आणि BSE 1.50
सेबी टर्नओव्हर चार्जेस म्हणजे काय?
नावाप्रमाणेच, SEBI टर्नओव्हर चार्जेस म्हणजे स्टॉक एक्स्चेंजवर व्यापार करण्यासाठी SEBI द्वारे आकारले जाणारे शुल्क.
जे सध्या ₹ 15/ करोड आहे
जीएसटी शुल्क (जे आधी सेवा कर म्हणून ओळखले जात होते) काय आहेत?
केंद्र
सरकारने स्टॉक मार्केट सेवांवर लावलेला कर, जो पूर्वी सेवा कर म्हणून
ओळखला जात होता, जुलै 2017 मध्ये GST लागू झाल्यानंतर GST शुल्क म्हणून कर
आकारला जात आहे.
जीएसटी
शुल्काबाबत एक गोष्ट लक्षात ठेवण्यासारखी आहे की सध्या जीएसटीचा दर १८%
आहे, जो संपूर्ण टर्नओव्हरवर नाही तर ब्रोकरेज + ट्रान्झॅक्शन चार्जेसवर
लावला जातो.
डीपी (डिपॉझिटरी पार्टिसिपंट) शुल्क काय आहेत,
डीपी
चार्जेस हे नॅशनल सिक्युरिटीज डिपॉझिटरी लिमिटेड (NSDL) आणि सेंट्रल
डिपॉझिटरी सर्व्हिसेस इंडिया लिमिटेड (CDSL) द्वारे आकारले जाणारे शुल्क
आहेत.
तुमचे डीमॅट खाते कोठून आहे त्या ब्रोकरकडून तुम्ही डीपी शुल्काविषयी जाणून घेऊ शकता,
आशा
आहे, तुम्हाला हे समजले असेल की STOCK MARKET CHARGES बद्दल, तुम्हाला या
संबंधी काही प्रश्न असल्यास, तुम्ही खाली comment करून विचारू शकता,